Oleje nierafinowane – czyli jakie?

W trakcie zakupów na sklepowych półkach możemy spotkać dwa rodzaje olejów – rafinowane i nierafinowane. Jednak co kryje się pod tymi pojęciami? Najprościej i najkrócej rzecz ujmując, oleje nierafinowane to oleje tłoczone na zimno. Wytwarzane są bez użycia wysokiej temperatury poprzez mechaniczne wyciskanie. Najczęściej w wyniku metod takich jak filtracja czy sedymentacja. Te naturalne sposoby pozyskania oleju wykorzystywane są od wieków.

Oleje nierafinowane – czy są bardziej naturalne?

Oleje nierafinowane są bardziej naturalne, ponieważ nie są pozbawione koloru, aromatu oraz smaku, a także naturalnych wosków. Dzięki wytwarzaniu w niskiej temperaturze z oleju nie są usuwane niezwykle cenne dla naszego zdrowia przeciwutleniacze. Ze względu na brak dodatku antyoksydantów, w celu zachowania świeżości, oleje te mają krótszą datę do spożycia i należy przechowywać je w lodówce. Odpowiedni sposób przechowywania, temperatura, światło oraz dostęp tlenu wpływają na ich jakość.

Koszty uzyskiwania olejów taką metodą są dosyć wysokie, stąd ich cena jest wyższa od produktów rafinowanych, które najczęściej widzimy na sklepowych półkach. Jednak w wielu przypadkach warto zainwestować w dobrej jakości olej nierafinowany, który bogatszy jest w składniki odżywcze i dużo lepszy dla naszego zdrowia. Co więcej, oleje te pozbawione są syntetycznych kwasów tłuszczowych trans, które mają niekorzystny wpływ na funkcjonowanie naszego organizmu.

Z jakich roślin uzyskujemy oleje nierafinowane?

Do produkcji olejów nierafinowanych wykorzystuje się rośliny, których zawartość tłuszczu przekracza 15%. Najpopularniejszymi z nich są:

• nasiona rzepaku, lnu lub rokitnika
• pestki winogron lub dyni
• owoce np. oliwki
• orzechy takie jak kokos, orzechy laskowe.

Olej lniany często zalecany jest do stosowania osobom, które mają problemy z przemianą tłuszczów, cierpią na miażdżycę lub ich układ odpornościowy potrzebuje wspomagania. Bogaty on jest bowiem w wielonienasycone kwasy tłuszczowe, a zwłaszcza w kwas α-linolenowy, który jest nieoceniony w profilaktyce chorób serca.

Nierafinowany olej rzepakowy uznawany jest zaraz po rybach morskich za jedno z lepszych źródeł kwasu linolenowego, a w dodatku bogaty jest w witaminę E o działaniu antyoksydacyjnym. Stosowanie tego oleju zalecane jest szczególnie u osób, które mają problemy z działaniem układu immunologicznego.

Olej kokosowy nierafinowany wykorzystywany jest nie tylko w kuchni, ale także znajduje swoje szerokie zastosowanie w kosmetyce. W przeciwieństwie do wymienionych powyżej olejów lnianego i rzepakowego, to olej kokosowy występuje w stałej postaci, przez co niektórzy wykorzystują go jako zamiennik masła.

Jaki smak ma olej?

W przypadku wykorzystywanych najczęściej do smażenia olejów rafinowanych nie można powiedzieć o wyrazistym smaku rośliny, z której zostały pozyskane. Oleje nierafinowane, dzięki technologii wytwarzania w niskiej temperaturze (40-50°C) zachwycają bogactwem smaków i aromatów, które są nieporównywalne do tych wyprodukowanych metodą rafinacji.

Zaleca się spożywanie ich w surowej formie, bez zbędnej obróbki termicznej np., w formie dressingu do sałatek i surówek. Nie są polecane do smażenia, ponieważ większość z nich ma niski stopień dymienia (oprócz oleju kokosowego, którego temperatura dymienia to 177°C), a wysoka temperatura może powodować powstawanie szkodliwych związków. Oleje nierafinowane często nie są tak klarowne, jak te rafinowane tworzące jednorodny, czysty i przejrzysty płyn. Jednak to naturalne oleje nierafinowane są bardziej polecane do codziennego spożycia, ze względu na ilość korzyści, jakie niesie ich stosowanie.